Renaskiĝo, jes aŭ ne

Foje, kiam mi rivelas ke mi estas budhisto, kelkaj homoj tuj demandas: do, vi kredas je reenkarniĝo, ĉu ne?
Mi devas respondi jes kaj ne, ĉar la vorto reenkarniĝo povas esti interpretata diversmaniere, dependante de la kunteksto kaj la konoj de la demandanto. Ja budhismo konsideras ian formon de reenkarniĝo kiel fakto. Tiel, la plej famaj budhomajstroj povas doni instrukciojn al siaj helpantoj por retrovi lin post lia morto. Sed la afero ne ĉiam estas tiel simpla. Tiuj kiuj povis spekti la filmon La eta budho verŝajne surpriziĝis malkovrante ke lamao povas reenkarniĝi en tri homojn!
Multon ni ne konas el la plej subtilaj aspektoj de ni mem. Nia korpo kaj menso ne estas nur tio kion ni povas vidi kaj mezuri per niaj sensorganoj kaj mezurinstrumentoj. Energio, homa ĉikaze, povas iel pretervivi la strikte biologian korpon, adoptante formon en pli subtila medio. Supozeble multaj aferoj perdiĝas en la proceso sed sufiĉas maldikega energifadeneto por justigi la debaton pri reenkarniĝo. Por kompreni iom pli, konvenus konscii pri la neekzisto de morto absoluta. La nenio ne ekzistas, pri tio konsentas religio kaj scienco, memoru la diraĵojn de A. Einstein pri materio kaj energio. Tiel do, morto nur povas esti transformiĝo. Sed ankaŭ la proceso bebo-infano-junulo-adolto-maljunulo estas tiuflanke meditiga transformiĝo. Relegu la paŝojn kiel morto-naskiĝo-morto-naskiĝo-....kaj ni komencos malfermi pordojn al kompreno de la alia pli grava renaskiĝo. Ĉiu naskiĝanta homo konsistas el ekzakte la samaj kosmaj elementoj, nur varias la ordigo, je preskaŭ ne imageble nanoskopa skalo. Ĉu lamaoj kapablas iel mastrumi tiun ordigon? Kelkaj sciencfakoj esploras tiun eblecon. Tamen mi jam kuraĝas certigi al vi ke homoj ne povas tute ripetiĝi, eĉ per klonteknologio. Ĉu vi povas esti la sama homo hodiaŭ kaj morgaŭ? Nur en scienfikcia rakonto tio eblas. Kaj jen la filozofia paradoksa demando: se la homo kiu mi estis hieraŭ, jam mortis...al kiu diable interesas ĉu reenkarniĝo ekzistas aŭ ne?