dimarts, 16 de juny del 2020

Biografia enkonduko pri Andreu Nin (Vikipedio)


Bildo: Fondaĵo Nin
Andreu NIN i PÉREZ (naskiĝis la 4-an de februaro 1892 en VendrellTaragono, mortis la 20-an de junio 1937 en Alcalá de Henares), ĉefe konata kiel Andreu NIN, estis hispana politikisto kaj sindikatisto. Nin, kiu krome laboris kiel instruisto kaj ĵurnalisto, estis fondinto de la Laborista Partio de Marksista Unuiĝo (POUM) kaj iĝis unu el la ŝlosilaj figuroj de la marksismo revoluciema de la unua duono de la 20a jarcento en Hispanio. Li malaperis (estis malaperigita) dum la daŭro de la Hispana Enlanda Milito, post esti arestita fare de la aŭtoritatoj respublikaj kie hegemoniis la regado de komunistoj.




Unuaj jaroj

Spite malriĉa deveno — li estis filo de ŝufaristo kaj kamparanino—,[1] danke al gepatraj klopodoj kaj al propra inteligento li sukcesis iĝi instruisto kaj translokiĝi al Barcelono tuj antaŭ la Unua Mondmilito.[2] Kvankam li instruis dum ioma tempo, en laika kaj liberecana lernejo, tuj dediĉis sin al ĵunslismo kaj politiko.
En 1911 li aliĝis al la katalunisma federisma movado,[3] sed la tiama socia konfliktaro evoluigis rapide al klasbatalaj idearoj. La jaro 1917 estis ŝlosila por lia vivo: okazintaĵoj kiaj ĝenerala striko de aŭgusto, la Rusia revolucio aŭ la luktoj inter la barcelonaj dungistaro kaj sindikatoj, ĉefe la Confederación Nacional del Trabajo (CNT), markis lin profunde. Li dekomence aliĝis al la Partido Socialista Obrero Español (PSOE), sed tuj li ŝanĝis al la revolucia sindikatismo kaj aliĝis al la CNT, en kiu post ĉeesti en la dua kongreso de 1919, li defendis ĝisn eniron en la Komunistan Internacion kaj anstataŭis kiel ĝenerala sekretario de la Nacia Komitato Evelio Boal, kiu estis estinta murdita . En novembro de 1920 la propra Nin suferis atencon fare de la tiel nomita Liberaj Sindikatoj (fare pafistoj dungitaj de la barcelona dungistaro) kiu preskaŭ mortigis lin.[4]
Legu pli ĉe: Vikipedio

Teksto: Andreu Nin. Marksisma revoluciulo, kataluna kaj internaciisma. Omaĝe al la 50a datreveno de lia forpaso, murdita fare de la stalinismo. Majo 1987

dissabte, 13 de juny del 2020

Mesaĝo de Carme Forcadell, eksprezidanto de la kataluna parlamento

Morgaŭ estos la 814a tago de mia restado en malliberejo, la sama nombro de tagoj kiujn mi postenis kiel prezidanto de la Parlamento. Mi ĉiam defendos la liberesprimon. La sola limo estas la respekto al la homaj rajtoj.

diumenge, 7 de juny del 2020

Damunt d'una terra (Sur iu tero)- Lluís Llach. Bildoj de 1977


La kanto parolas pri junulo (Maurici), kiu hezitas ĉu resti senmova antaŭ la maljusteco aŭ ĉu ribeliĝi kaj ekagi. Ĉe la fino li klare decidas; li serĉos siajn kamaradojn kaj eliros surstraten.


LAm  (Am)
Vailet, et diuen que a les guerres
Knabet' , oni diras ke en militoj

               SOL  (G)
tan sols hi ha tristeses,
estas nur malĝojoj,

               LAm (Am)
no s'hi guanya mai.
ne estas ajna venk'

LAm (Am)
Damunt d'aquesta terra encesa
Sur tiu ĉi tero fajra

                 SOL (G)
tot allò que és feble
ĉio ajn malforta

                DO  MI (C E)
vol ignorar els mals.
kapturnas pri la fi'.

LAm  MI      LAm    MI  (Am E  Am E)
I en Maurici va escoltant
Kaj Maurici aŭskultas plu

LAm            FA          MI     LAm  (Am F  E Am)
però segueix a terra sense fer-ne cas,
sed li restadas longe sen ajna reag',

LAm        MI     LAm        MI  (Am E  Am E)
perquè uns altres li han dit tant
ĉar aliaj diris tre

LAm         FA            MI      LAm  (Am F  E Am)
que la seva vida és patir sota el fang...
ke lia sorto estas vivi en la kot'...

LAm (Am)
Recorda les raons que un dia
Memoru pri la iama kialo

                 SOL  (G)
varen canviar el signe
kiu ŝanĝis la signon

               LAm  (Am)
d'aquell temps passat.
de pasinta temp'.

LAm  (Am)
Ell ha marcat la teva vida
Ĝi markis vian vivon

          SOL (G)
amb una ferida
pere de ĉi vundo

               DO  MI  (C E)
que tu has de curar.
kuracenda nun.

LAm  MI      LAm    MI  (Am E  Am E)
I en Maurici va escoltant
Kaj Maurici aŭskultas plu

LAm            FA        MI       LAm  (Am F  E Am)
i pensa que ja sap el perquè dels mals.
kredas li kompreni kial estas fi'.

LAm       MI     LAm   MI  (Am E  Am E)
Però se'n torna, està dubtant,
Sed returnas pro hezit',

LAm           FA               MI       LAm  (Am F  E Am)
i altres veus ressonen també al seu voltant.
kaj aliaj voĉoj resonas ĉirkaŭ li.

Vailet, no siguis anarquista
Knabet' ne estu anarkiisto

i vés a la conquista
iru al konkero

de l'honor més alt,
de alta honor',

que al teu costat tindràs la força
je via flanko estos la forto

que ens porta l'ordre
kondukanta al ordo

i ens permet la pau.
kaj al vivo en pac'.

I en Maurici sap molt bé
Kaj Maurici scias ke

que, si només dubta, poca cosa té.
lia hezitado estas sen util'.

En Maurici sap què fer,
Kaj Maurici certas jam,

trobarà als companys i sortirà al carrer.
li serĉos kamaradojn, iros al la strat'.