dissabte, 16 de març del 2019

Cero apellidos catalanes / Nul katalunaj familinomoj - Xavi Díez (4)

Dum la tuta frankoisma periodo, diversaj hom-ondegoj da migrantoj alvenis en Katalunion. Malofte oni klarigas ke, multaj el ili, estis malvenkintoj kaj filoj de malvenkintoj de la civila milito, kaj tiel, resti en siaj vilaĝoj implicis sisteman subpremadon aŭ degradiĝo al "paria" kondiĉo en sia koncerna origina komunumo. Fuĝi al Katalunio, kie la vivo ne estis facila, taŭgis por travivi nerimarkite sed, malgraŭ ĉio, por multaj el ili estis pli komforte vivi en loko kie plej multaj el la popolanoj estis malamikaj al la frankoismo. Ankaŭ veras ke venis alia tipo de "migrantoj": notinda nombro de funkciuloj de la reĝimo, falangistoj, militistoj, policanoj kaj iliaj familianoj, kies misio konsistis ĝuste el subpremado de la disidenta parto de la popolo. Multaj el tiuj establis aliancojn kun sektoroj de la kataluna burĝaro kastiliigita kaj simpatia al la diktaturo. Rimarkida parto el ili kaj iliaj posteuloj estis tiuj kiuj kunkreis areojn kaj politikajn partiojn kiel Ciudadanos aŭ elitoj de Partido Popular, kio klarigas ilia obsedo kontraŭ la katalunismo, krom tio ke, ili ankaŭ nutrigas la perforteman ekstremdekstron protektitan de la jura povo kaj la polico. Sekve kompreneblas ke, en iliaj manifestacioj oni ovacias la domon de la ĉefpolicejo en Via Laietana (Barcelono), morna ejo konata pro iamaj torturoj kaj eksterjusticaj ekzekutoj, verdire iaspeca eŭropa Abu Grahib.

Veras ke, demografie, la kataluna loĝantaro pasis el 2,8 milionoj, laŭ la censo de 1940, al 5,1 milionoj en 1970 (aparte grava estis la hom-ondego de enmigrantoj, ĉefe pli pro ekonomia motivo ol politika, okazinta en la jardeko 1960a, kiam oni pasis de 3,9 al 5,1 milionoj). Same veras ke, ene de la frankoismaj elitoj, oni deziris potencigi "hispanigon" de la kataluna socio, instigata plenintence. Evidente tiu multobligo de la socio (onidire la loĝantoj de 1975 plejmulte estis naskiĝintaj ekster Katalunio), implicis enorman defion por la supervivo de la kataluna identeco. Ĝuste pro tio, unuiĝintaj kontraŭ la frankoismo, oni starigis nevortigitan aliancon inter la modera katalunismo de la urbaj mezklasoj kaj kelkaj sektoroj ke la kataluna burĝaro kaj la kaŝita laborista movado. Tiu kvazaŭ sekreta interkonsento estas ofte reprezentata per la figuroj de Jordi Pujol (dua kataluna prezidento post la transiro al demokratio) kaj Paco Candel (ĵurnalisto kaj verkisto). En la unua kazo, distanciĝinte el Vandellós, konsideranta "kataluna, ĉiu ajn kiu vivas kaj laboras en Katalunio" (la dua parto de la frazo ofte estis forgesita) kaj "ne malamikas al ĝi (Katalunio)". Tiu ĉi nuanco estas tre grava ĉar granda parto de la politikaj reprezentantoj kiuj sin nomas "konstituciistoj", bazas siajn diskursojn sur atakoj kaj disdegno al Katalunio, ĝia lingvo kaj ĝiaj kulturaj trajtoj. Fakte ili celas redukti Katalunion al regiono asimilita  de la oficial hispaneco.
En la dua kazo, tiu de Candel, aŭtoro de unu el la plej fundamentaj tekstoj de la pasinta jarcento "Los otros catalanes" ("La aliaj katalunoj"), ĉar li potencigas la vidpunkton de plurala kaj transversa kataluneco, tre interesa mesaĝo kiu estis akceptata dum jardekoj, ankaŭ nun, mesaĝo kiu povus resumiĝi al tio, ke ĉiu povas apliki sian katalunecon laŭ siaj propraj karakterizoj. Alivorte, la kataluneco ne baziĝas sur neŝanĝeblaj esencoj sed male, ĝi estas reprezentata de mikso, aldonado de diversaj komponantoj kiuj permesas reinventi la identecon generacion post generacio. Tio implicas ke, Katalunio akceptas, iamaniere, ideon pri identeco "postnacia", simile al la usona, kanada aŭ argentina manieroj, for de la koncepto Ius Sanguinis (sango-rajto) karakterizanta Germanion aŭ Hispanion kies identeco estas determinita de sia etneco (estas hispanoj la idoj de hispanoj) kaj pasinto (kutime reinventita surbaze de mitoj), neŝanĝebla kaj postulanta kulturan asimiladon en agordo kun la kastilia modelo. Kiu ajn elemento kiu eskapu al tiuj karakterizoj estos rifuzita aŭ estos reduktita al neserioza kaj subalterna kategorio.

Fonto: Diario 16