Anarkiismo kaj naciismo en katalunio: kelkaj ekzemploj

[Fragmento el la artikolo PSOE kaj la Kataluna Nacia Afero (1), de Xavier Quadrat. Revuo Avenç. Numero 5, septembro, 1977. Trad. Karles Berga]

Kiu estis la sinteno de la “popolaj klasoj”, aluditaj de JosepTermes, rilate al la katalunisma movado? Kaj kiel ĝi evoluis? Oni diris ke, je la komenco de tiu ĉi jarcento, en la katalunismo ĉefrolis, preskaŭ monopole, la reprezentantoj de la burĝaro. Tio verŝajne estas certa. Tamen, estas interese memori ke, en junio de 1905, Salvador Gibert, de la grupo “Progrés Autonomista” publikigis en Revista Blanca (anarquiisma gazeto eldonita en Madrido) tre sugestan artikolon sub la titolo “Naciistoj-Anarquiistoj”. En ĝi, Gibert asertis ke, “la naciisma ideo en katalunio, tio estas, la katalunismo” naskiĝis iam meze de la 19a jarcento kaj ke, estante junulara movado, “neniun devus surprizi ke en ĝi abundis homoj kun anarkiismaj ideoj...”.

Nu, ni en volas eltiri facilajn konkludojn el tiu aserto sed tiu artikolo tute en estis izolita ekzemplo. Unu monaton poste, en julio 1905, Revista Blanca publikigis alian artikolon, nun verkitan de J. Garden. La interpreto de la naciismo el anarkiisma vidpunkto estis jena:

“El inter ĉiuj multaj partiemoj, aspiroj kaj idealoj kiuj konsistigas la nunan naciisman movadon en Katalunio, aperas, kiel karakterizilo, la plifirmigon de la kataluna personeco kiel socia kerno kaj, subsekve, la proklamon de la rajto de ĉiuj popoloj, kun aparta personeco, regi sin mem.

Tiu ĉi fundamenta aserto de la katalunismo estas valoro ne prifajfinda por la disvolvigo de la liberecanaj idealoj.

Efektive ĝi signifas la absolutan neadon de ĉiuj modernaj Ŝtatoj, kiuj reprezentas malnaturajn organizojn subtenataj de perforto kaj privilegioj. Tial la katalunismo ne rifuzas manifesti simpation al ĉiuj revoluciaj movadoj kiuj dum la detrua agado, celas ankaŭ ke ĉiuj popoloj enkadriĝu en siaj naturaj organizo-limoj”.

…..........

…..............

La 15an de februaro 1913, reaperis en Barcelono la gazeto Tramuntana. La ĉefredaktoro estis Salvador Seguí, kiu respondecis pri la jena redakteja enkonduko:

“Ni kore pasias pri tiuj du grandaj sentimentoj, tiuj du eksterordinaraj amatoj: Katalunio, Libereco.

Ni volas iun Katalunion por la libereco. Ni volas liberecon por Katalunio. Ni volas universalan federacion de liberaj popoloj. Ni ne volas aliajn limojn ol tiuj de la respekto al patriaj moroj kaj lingvoj. Ni volas socian transformon, ke laboro ne estu humiliga tasko sed male, digniga okupo. Ni volas eternan homfratiĝon”.